Η ιστορία του συμβόλου της ανακύκλωσης.

Όλα ξεκίνησαν από ένα διαγωνισμό που διεξήγαγε η εταιρία Container Corporation of America (CCA) ως ξεχωριστό γεγονός για την πρώτη Ημέρα του Περιβάλλοντος το 1970. Η CCA ήταν τότε η μεγαλύτερη βιομηχανία ανακύκλωσης χαρτιού. Ο διαγωνισμός απευθυνόταν σε φοιτητές και σπουδαστές τμημάτων καλών τεχνών και είχε ως θέμα ένα σχέδιο – σήμα που θα συμβόλιζε τη διαδικασία της ανακύκλωσης και θα εμφανιζόταν στα ανακυκλωμένα προϊόντα της συγκεκριμένης εταιρίας. Υποβλήθηκαν πάνω από 500 σχέδια και το βραβείο πήρε ο Gary Anderson, τότε φοιτητής του Τμήματος Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας. Το σχέδιο του, τρία τόξα σε κυκλική πορεία, βασίστηκε στην ανακάλυψη του August Ferdinand Mobius, μαθηματικού του 19ου αι., μια λωρίδα χαρτιού διπλωμένη μια φορά και ενωμένη στις άκρες της σχηματίζει μια συνεχόμενη μονογωνική, μονόπλευρη επιφάνεια. Γι’ αυτό το σύμβολο της ανακύκλωσης αναφέρεται ως «κύκλος του Mobius». Ο ίδιος ο Gary Anderson είπε σε μια συνέντευξή του το Μάιο του 1999 στο εμπορικό περιοδικό Resource Recycling:

“Το σύμβολο σχεδιάστηκε ως μια ταινία του Mobius, για να συμβολίσει τη συνέχεια μέσα σε μια πεπερασμένη οντότητα. Χρησιμοποίησα τα βέλη για να δώσω κατεύθυνση στο σύμβολο. Το οραματίστηκα με την άκρη του τριγώνου στο κάτω μέρος. Ήθελα να συνδυάζει τη δυναμικότητα (τα πράγματα αλλάζουν) αλλά και τη στατικότητα (είναι μια στατική ισορροπία, κάτι το μόνιμο). Τα βέλη, όσο ανοιχτά κι αν είναι, επανέρχονται πίσω στη στατική πλευρά”.

Αργότερα το πρωτότυπο σχέδιο του Anderson βελτίωσε ο Bill Lloyd, ο διευθυντής δημοσίων σχέσεων της CCA. Όξυνε τις γραμμές και περιέστρεψε το σύμβολο, ώστε στο κέντρο του να εμφανίζεται το περίγραμμα ενός δέντρου (έλατο). Η CCA ήθελε να κατοχυρώσει το σύμβολο ως εμπορικό σήμα της, αλλά τελικά το παραχώρησε για δημόσια χρήση.

Την δεκαετία του ’70, η American Forest & Paper Association (AF & PA) άρχισε να προωθεί τη χρήση του σήματος για να περιγράφει ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα προϊόντα χαρτιού. Η χρήση του εξαπλώθηκε ραγδαία και διαδόθηκε και σε άλλα προϊόντα, όπως το γυαλί, το πλαστικό, το αλουμίνιο κτλ.

Αν και είναι πολλοί αυτοί που αγνοούν τη διαφορά, έχει παρατηρηθεί και η χρήση ενός άλλου παρόμοιου συμβόλου.

Η μόνη διαφορά είναι η εναλλακτική στροφή ενός από τα βέλη του συμβόλου. Η προέλευση αυτής της εκδοχής είναι άγνωστη.

Το πιο εντυπωσιακό σε όλα αυτά είναι πώς ένα γεωμετρικό σχήμα, προϊόν καθαρά μαθηματικής έρευνας του μαθηματικού του 19ου αιώνα Augustus Ferdinand Mobius (1790-1868), έχει γίνει σήμερα ένα παγκόσμιο σύμβολο.

Το πρωτότυπο σχέδιο του Anderson εξελίχθηκε, ώστε να έχουμε σήμερα διάφορες εκδοχές που αναλογούν σε συγκεκριμένες κατηγορίες:

1. Σύμβολο για τα ανακυκλώσιμα προϊόντα, αποτελούμενα από υλικά κατάλληλα για ανακύκλωση.

2. Σύμβολο για τα ανακυκλωμένα προϊόντα, αποτελούμενα από υλικά που έχουν ανακυκλωθεί.

Ο γεμάτος κύκλος με τα λευκά βέλη αποτελεί το κατεξοχήν σύμβολο για τα προϊόντα που αποτελούνται από 100% ανακυκλωμένο υλικό. Όταν ο γεμάτος κύκλος με τα λευκά βέλη περιέχει έναν αριθμό με ποσοστό στο κέντρο του, αυτό σημαίνει ότι το προϊόν αποτελείται από κάποιο ποσοστό ανακυκλωμένου υλικού και ο συγκεκριμένος αριθμός δηλώνει το ποσοστό αυτό.

Υπάρχει και ο λευκός κύκλος με γεμάτα τα βέλη και μαύρο κυκλικό περίγραμμα που χρησιμοποιείται για να συμβολίζει τα ανακυκλωμένα προϊόντα γενικά.

Σήμερα, όλα τα παραπάνω σύμβολα μπορεί να συναντηθούν σε διάφορα χρώματα. Παρατηρείται όμως ότι ο συμβολισμός δεν τηρείται αυστηρά, οπότε τα σύμβολα συχνά χρησιμοποιούνται εναλλακτικά και τυχαία.